Đối với bất kỳ ai bắt đầu hành trình khởi nghiệp kinh doanh, việc lựa chọn loại hình doanh nghiệp phù hợp là một quyết định vô cùng quan trọng. Quyết định này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến nhiều yếu tố trong cả việc quản lý và vận hành doanh nghiệp. Bài viết dưới đây, NewCA sẽ sẽ phân tích một số yếu tố chủ yếu dựa trên đặc tính cơ bản của từng loại hình doanh nghiệp để cá nhân, tổ chức cân nhắc lựa chọn chọn cho mình loại hình phù hợp nhất khi thành lập.
Mục lục
Có những loại hình doanh nghiệp nào?
Luật Doanh nghiệp 2014 đã đề ra một khung pháp lý rõ ràng về bốn loại hình doanh nghiệp chính được áp dụng trong hoạt động kinh doanh tại Việt Nam. Cụ thể, các loại hình này bao gồm:
- Doanh nghiệp tư nhân (DNTN): Doanh nghiệp được thành lập bởi một cá nhân với vốn điều lệ do cá nhân đó góp.
- Công ty hợp danh (CTHD): Doanh nghiệp được thành lập bởi hai thành viên trở lên chịu trách nhiệm liên đới về các khoản nợ và nghĩa vụ của công ty bằng toàn bộ tài sản của mình.
- Công ty trách nhiệm hữu hạn (CTTNHH): Doanh nghiệp được thành lập bởi hai thành viên trở lên chịu trách nhiệm giới hạn về các khoản nợ và nghĩa vụ của công ty trong phạm vi số vốn đã góp vào công ty.
- Công ty cổ phần (CTCP): Doanh nghiệp được thành lập bởi ba cổ đông trở lên với vốn điều lệ được chia thành nhiều cổ phần có giá trị bằng nhau.
Yếu tố nào có thể ảnh hưởng đến quyết định lựa chọn loại hình doanh nghiệp?
Có một loạt các yếu tố có thể tác động đến quyết định chọn loại hình doanh nghiệp. Tổ chức và cá nhân cần xem xét một cách cẩn thận những yếu tố này để hiểu rõ lý do tại sao họ nên lựa chọn loại hình doanh nghiệp cụ thể thay vì các loại hình khác. Bằng cách này, họ có thể đưa ra quyết định về loại hình doanh nghiệp phù hợp nhất cho nhu cầu và mục tiêu của mình.
Thủ tục và chi phí thành lập và vận hành doanh nghiệp
Khi quyết định về loại hình doanh nghiệp, một trong những điều hàng đầu mà chủ doanh nghiệp cân nhắc là thủ tục và chi phí liên quan đến việc thành lập và vận hành. Tùy thuộc vào nguồn lực có sẵn và kế hoạch phát triển tương lai của doanh nghiệp, việc chọn lựa loại hình doanh nghiệp phù hợp nhất sẽ giúp tiết kiệm thời gian và chi phí cho chủ doanh nghiệp.
- Thủ tục và chi phí thành lập.
Khi chỉ xét đến loại hình doanh nghiệp và thủ tục thành lập, không phân biệt nguồn vốn trong nước hay nước ngoài, các loại hình như DNTN, CTHD, CTTNHH, CTCP không có sự khác biệt đáng kể về hồ sơ xin thành lập và thủ tục. Do đó, không có sự khác biệt đáng kể về chi phí và thời gian để thành lập giữa chúng.
Tuy nhiên, khi xét đến thành lập doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài dưới hình thức CTTNHH và CTCP, thủ tục trở nên phức tạp hơn so với việc thành lập doanh nghiệp trong nước dưới hai hình thức này, điều này cũng dẫn đến chi phí cao hơn.
- Thủ tục và chi phí vận hành
DNTN có tổ chức quản lý đơn giản nhất, cho phép chủ doanh nghiệp tự quản lý mà không tốn kém nhiều. Do đó, chi phí vận hành của DNTN thường ít tốn kém nhất.
CTHD và CTTNHH có tổ chức quản lý phức tạp hơn so với DNTN, dẫn đến chi phí vận hành cao hơn.
CTCP có cơ cấu quản lý phức tạp nhất, do đó chi phí vận hành của CTCP thường cao hơn so với các loại hình trên. Chi phí tổ chức cuộc họp cổ đông, bao gồm việc gửi thông báo mời và thuê địa điểm họp, thường là một chi phí quản lý đáng kể của CTCP.
Tư cách pháp nhân và trách nhiệm của chủ sở hữu
Vấn đề quan trọng tiếp theo cần xem xét liên quan đến tư cách pháp nhân và trách nhiệm của chủ sở hữu đối với các nghĩa vụ của doanh nghiệp.
Dưới góc độ giới hạn trách nhiệm của chủ sở hữu đối với nghĩa vụ nợ của doanh nghiệp, hình thức CTTNHH và CTCP thường được ưu tiên hơn so với DNTN và CTHD. Điều 183 của Luật Doanh nghiệp 2014 quy định rằng “Doanh nghiệp tư nhân là doanh nghiệp do một cá nhân làm chủ và tự chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình về mọi hoạt động của doanh nghiệp”.
Mặc dù CTHD có tư cách pháp nhân, nhưng thành viên hợp danh cũng chịu trách nhiệm vô hạn đối với các nghĩa vụ nợ của công ty (theo quy định tại điểm b Khoản 1 Điều 172 của Luật Doanh nghiệp 2014).
Đây là lý do chính mà số lượng DNTN ở Việt Nam rất hạn chế, vì cá nhân có thể lựa chọn thành lập CTTNHH một thành viên, giúp cá nhân có trách nhiệm hữu hạn mà vẫn giữ quyền kiểm soát hoàn toàn đối với công ty. Tương tự, CTHD cũng rất hiếm ở Việt Nam, trừ một số trường hợp bắt buộc phải thành lập dưới hình thức CTHD trong một số trường hợp cụ thể.
Số lượng chủ sở hữu và tên doanh nghiệp khi thành lập doanh nghiệp
Nhiều chủ doanh nghiệp mong muốn tự mình thành lập và quản lý doanh nghiệp mà không muốn có sự tham gia của các chủ sở hữu khác. Tuy nhiên, khi doanh nghiệp phát triển và cần sự góp vốn từ nhiều chủ sở hữu, việc có nhiều chủ sở hữu là không thể tránh khỏi. Đôi khi, chủ sở hữu cũng muốn tên của doanh nghiệp phản ánh tên riêng của họ.
Trong trường hợp này, nếu chủ sở hữu mong muốn chỉ tự mình quản lý doanh nghiệp và giữ tên doanh nghiệp giống tên của họ, thì hình thức phù hợp nhất là DNTN, CTHD hoặc CTTNHH một thành viên.
DNTN và CTTNHH một thành viên chỉ có một chủ sở hữu (theo quy định tại Khoản 1 Điều 73 và Khoản 1 Điều 183 của Luật Doanh nghiệp 2014).
CTTNHH hai thành viên yêu cầu ít nhất hai chủ sở hữu và tối đa là năm mươi (theo quy định tại điểm a Khoản 1 Điều 47 Luật Doanh nghiệp 2014).
CTHD yêu cầu ít nhất hai thành viên là chủ sở hữu chung của công ty và không giới hạn số lượng tối đa (theo quy định tại điểm a Khoản 1 Điều 172 của Luật Doanh nghiệp 2014).
Nếu lựa chọn hình thức CTCP, phải có ít nhất ba cổ đông và không có hạn chế về số lượng cổ đông tối đa (theo quy định tại điểm b Khoản 1 Điều 110 của Luật Doanh nghiệp 2014).
Cơ cấu quản lý hoạt động cần biết khi thành lập doanh nghiệp
Loại hình doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý hoạt động của doanh nghiệp và xác định mức độ tách biệt giữa quyền sở hữu và quyền quản lý doanh nghiệp. Từ góc độ của chủ sở hữu, mức độ tách biệt giữa quyền sở hữu và quyền quản lý của doanh nghiệp càng lớn thì chủ sở hữu càng mất quyền kiểm soát đối với doanh nghiệp.
Trong trường hợp chủ sở hữu không muốn hoàn toàn từ bỏ quyền quản lý của doanh nghiệp, hình thức DNTN, CTTNHH một thành viên và CTHD là những lựa chọn phù hợp nhất.
Theo Khoản 1 Điều 185 của Luật Doanh nghiệp 2014, “Chủ doanh nghiệp tư nhân có toàn quyền quyết định đối với tất cả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp”. Và theo quy định tại Điều 75 của Luật Doanh nghiệp 2014 về quyền của chủ sở hữu công ty TNHH một thành viên, khi lựa chọn hình thức DNTN hoặc CTTNHH một thành viên, chủ sở hữu sẽ có toàn quyền quyết định mọi vấn đề trong quản lý hoạt động doanh nghiệp. Trong trường hợp này, chủ sở hữu cũng đồng thời là người quản lý doanh nghiệp. Nếu điều này không phải là vấn đề quan trọng, thì các hình thức khác như CTTNHH hai thành viên trở lên hoặc CTCP cũng có thể được sử dụng.
Khả năng chuyển nhượng và bán doanh nghiệp
Trong quá trình hoạt động, chủ sở hữu có thể muốn chuyển nhượng phần vốn góp hoặc bán toàn bộ doanh nghiệp. Khả năng chuyển nhượng là một yếu tố quan trọng cần cân nhắc, vì thông thường chủ sở hữu muốn có tự do chuyển nhượng phần vốn mà không cần phải thông báo hay xin phép của người khác.
Tuy nhiên, có các hạn chế đối với việc chuyển nhượng phần vốn góp đối với CTHD, CTTNHH và CTCP. Theo quy định tại khoản 3 Điều 175 của Luật Doanh nghiệp 2014, “Thành viên hợp danh không được chuyển một phần hoặc toàn bộ phần vốn góp của mình tại công ty cho người khác nếu không được sự chấp thuận của các thành viên hợp danh còn lại”. Trong CTTNHH, thành viên chỉ được phép chuyển nhượng phần vốn góp sau khi đã chào bán phần vốn đó cho các thành viên còn lại theo tỷ lệ tương ứng với phần vốn góp của họ với cùng điều kiện.
Theo quy định tại điểm d khoản 1 Điều 110 của Luật Doanh nghiệp 2014, cổ đông CTCP có quyền tự do chuyển nhượng cổ phần của mình. Tuy nhiên, các cổ đông sáng lập bị hạn chế chuyển nhượng cổ phần phổ thông đăng ký ban đầu cho bên thứ ba trong vòng 3 năm kể từ khi thành lập công ty trừ khi có sự chấp nhận của đại hội đồng cổ đông.
Đối với DNTN, chủ DNTN không được tự do chuyển nhượng vốn đầu tư của mình cho người khác. Tuy nhiên, chủ DNTN có thể bán doanh nghiệp cho người khác và vẫn phải chịu trách nhiệm về các khoản nợ và nghĩa vụ tài sản mà DNTN chưa thực hiện, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
Dưới góc độ này, CTCP là hình thức phù hợp nhất để tạo điều kiện cho việc chuyển nhượng và bán doanh nghiệp.
Khả năng huy động vốn khi thành lập doanh nghiệp
Một doanh nghiệp không thể chỉ dựa vào nguồn vốn góp của chủ sở hữu để phát triển hoạt động kinh doanh. Đến một giai đoạn phát triển nhất định, doanh nghiệp cần phải tìm kiếm các nguồn vốn khác, chủ yếu thông qua việc phát hành chứng khoán hoặc vay vốn từ ngân hàng. Mặc dù không có hạn chế theo luật đối với khả năng vay vốn ngân hàng của mọi loại hình doanh nghiệp, nhưng không phải tất cả các loại hình này đều được phép phát hành chứng khoán.
Theo quy định của Luật Doanh nghiệp 2014, DNTN và CTHD không được phép phát hành bất kỳ loại chứng khoán nào (theo Khoản 2 Điều 183 và Khoản 3 Điều 172). CTTNHH chỉ được phép phát hành trái phiếu thường mà không được quyền phát hành cổ phần (theo Khoản 2 Điều 1 Nghị định 90/2011/NĐ-CP, Khoản 3 Điều 47 và Khoản 3 Điều 73 Luật Doanh nghiệp 2014).
Chỉ có CTCP được phép phát hành cổ phiếu, trái phiếu và bất kỳ loại chứng khoán nào khác để huy động vốn (theo Khoản 3 Điều 110 Luật Doanh nghiệp 2014). Do đó, so với CTCP, khả năng huy động vốn của các loại hình doanh nghiệp khác bị hạn chế nhiều.
Trên đây là những yếu tố chủ yếu nên cân nhắc khi lựa chọn loại hình doanh nghiệp. Mục đích thành lập và kế hoạch phát triển cũng như các nguồn lực của từng cá nhân, tổ chức cụ thể không giống nhau. Do đó, để lựa chọn loại hình doanh nghiệp phù hợp cũng như thực hiện thủ tục thành lập doanh nghiệp một cách nhanh gọn và hiệu quả, hãy liên hệ ngay để sử dụng dịch vụ đăng ký kinh doanh của NewCA. Quá trình đăng ký kinh doanh sẽ diễn ra thuận lợi, nhanh chóng và hợp pháp.
Liên hệ ngay Tại đây
———————–
📍 NHÀ CUNG CẤP DỊCH VỤ SỐ NEWCA
☎️ Tổng đài CSKH: 1900 2066
📞 Hotline: 0936.208.068
#newca #thanhlapdoanhnghiep #dichvudangkykinhdoanh